กำเนิดสหกรณ์การเกษตรประสานกสิกิจ จำกัด
65 ปีที่ผ่านมาในแววตาที่อาทร
ผู้ก่อตั้งสหกรณ์ฯ หลวงประสานสิริราษฎร์ นายอำเภอบ้านแพ้วในสมัยนั้น ซึ่งหลวงประสานสิริราษฎร์เป็นผู้ที่มีความคิดริเริ่มให้ชาวบ้านในสมัยนั้นรู้จักการดูแล ช่วยเหลือซึ่งกันและกันตามหลักการ วิธีการสหกรณ์ และอุดมการณ์สหกรณ์ จึงได้รวบรวมชาวบ้านเข้าร่วมประชุมเพื่อจัดตั้งสหกรณ์ขึ้น
สหกรณ์การเกษตรประสานกสิกิจ จำกัด เดิมคือ สหกรณ์ประสานกสิกิจ ไม่จำกัดสินใช้ได้เริ่มก่อตั้งครั้งแรกโดยการนัดรวมกันได้ 108 คน เมื่อวันที่ 25 กรกฎาคม 2484 และได้นัดประชุมกันอีกครั้งในวันที่ 14 สิงหาคม 2484 โดยในการประชุมกันครั้งที่ 2 นี้ ได้มีพระพิจารย์พานิชย์ ผู้ช่วยนายทะเบียน และพระสิทธิพยากรณ์ หัวหน้ากองขยายการสหกรณ์เข้าร่วมประชุมด้วย และได้จดทะเบียนเป็นสหกรณ์ในวันที่ 19 สิงหาคม 2484 โดยมีชื่อว่าสหกรณ์ประสานกสิกิจ ไม่จำกัดสินใช้ โดยมีตราสัญลักษณ์เป็นรูปไข่มีหนังสืออยู่ในขอบบนว่า “สหกรณ์ประสานกสิกิจ ไม่จำกัดสินใช้” ส่วนขอบตอนล่างว่า “จังหวัดสมุทรสาคร” โดยใช้วงเงินในการดำเนินการ 82,000 บาท ในการปล่อยให้สมาชิกได้กู้เงินไปทำการเกษตร โดยมีพื้นที่ดำเนินการอยู่ใน 2 ตำบล คือ ตำบลหลักสาม และตำบลบ้านแพ้ว ใครที่จะเข้าร่วมเป็นสมาชิกใหม่จะต้องแสดงทรัพย์สิน และหนี้สินให้กับสหกรณ์ได้รับรู้อย่างละเอียด และห้ามแจ้งเท็จ จึงจะสมัครเข้ามาเป็นสมาชิกได้ ซึ่งในครั้งแรกก็มีสมาชิก สหกรณ์แห่งนี้เพียง 108 คน และได้ประชุมกันถึงกฎ ระเบียบต่าง ๆ จนเป็นที่เข้าใจกันดี ดังจะยกตัวอย่างให้เห็นถึงภาพอดีต ในการประชุมในคราวนั้นพอสังเขปดังนี้
รายงานการประชุมของผู้เริ่มตั้งสหกรณ์เขียนที่ที่ทำการสหกรณ์ชั่วคราวอำเภอบ้านแพ้ว
วันนี้ผู้เริ่มก่อตั้งสหกรณ์รวม 108 คน ได้มาประชุมพร้อมกันที่ที่ทำการสหกรณ์ชั่วคราวอำเภอบ้านแพ้ว จังหวัดสมุทรสาคร เพื่อทำคำขอจดทะเบียนสหกรณ์ประเภทหาทุนให้สมาชิกกู้ยืมใช้ในการเพาะปลูกและบำรุงที่ดิน ตามพระราชบัญญัติสหกรณ์ พุทธศักราช 2471 มีข้อปรึกษาหารือและตกลงกันดังรายงานต่อไปนี้ คือ
ข้อที่ 1 ที่ประชุมตกลงให้สหกรณ์ซึ่งจะจัดตั้งมีนามว่า สหกรณ์ประสานกสิกิจ ไม่จำกัดสินใช้ ตั้งสำนักงานอยู่ที่ตำบลหลักสาม อำเภอบ้านแพ้ว และมีแดนจำกัดเพียงตำบลหลักสามและตำบลบ้านแพ้ว อำเภอบ้านแพ้ว จังหวัดสมุทรสาคร
ข้อที่ 2 ที่ประชุมได้อ่านข้อบังคับซึ่งกรมสหกรณ์พิมพ์ขึ้นไว้เป็นแบบสำหรับใช้เป็นข้อบังคับของสหกรณ์ประเภทนี้ ให้บรรดาสมาชิกที่มาประชุมทุกคนฟังและเข้าใจข้อความตลอดแล้ว เห็นพร้อมกันว่าสมควรจะใช้เป็นข้อบังคับของสหกรณ์ประสานกสิกิจ ไม่จำกัดสินใช้ได้โดยไม่ต้องแก้ไขเพิ่มเติมประการใด จึงตกลงพร้อมกันรับใช้เป็นข้อบังคับของสหกรณ์ประสานกสิกิจ ไม่จำกัดสินใช้ต่อไป เพื่อเป็นหลักฐาน
ดังกล่าวแล้ว สมาชิกผู้เริ่มก่อตั้งสหกรณ์ทุกคน จึงได้ลงลายมือชื่อไว้ข้างท้ายสมุดข้อบังคับ 1 ฉบับ กับสำเนาข้อบังคับอีก 1 ฉบับ
ข้อที่ 3 ที่ประชุมตกลงให้ผู้เริ่มตั้งสหกรณ์ดังมีรายนามปรากฏในคำขอจดทะเบียนสหกรณ์รวม 10 คน ลงลายมือชื่อในคำขอจดทะเบียนสหกรณ์ยื่นต่อพนักงานสหกรณ์พร้อมกับข้อบังคับสหกรณ์ 1 ฉบับ สำเนาข้อบังคับ 1 ฉบับ และสำเนารายงานการประชุมอีก 1 ฉบับ เพื่อนำเสนอนายทะเบียนสหกรณ์พิจารณาตามระเบียบ
ข้อที่ 4 ที่ประชุมได้สำรวจหลักทรัพย์และหนี้สินของสมาชิกผู้เริ่มตั้งสหกรณ์ทุกคนตามที่มีอยู่ในวันนี้ และได้จดไว้ในรายการแสดงทรัพย์สินแล้ว ที่ประชุมจึงตกลงให้สมาชิกลงลายมือชื่อรับรองรายการแสดงหลักทรัพย์ไว้เป็นหลักฐาน และให้ส่งไปพร้อมกับคำขอ
จดทะเบียนสหกรณ์
ข้อที่ 5 ที่ประชุมตกลงเลือกตั้งกรรมการดำเนินการสหกรณ์ชั่วคราว และเมื่อสหกรณ์ได้รับจดทะเบียนแล้ว ให้เป็นกรรมการดำเนินการประจำปีนี้ต่อไปคือ
- หลวงประสานสิริราษฎร์ ประธานกรรมการ
- นายบุตร เฟื่องฟู เลขานุการ
- นายสงวน อั๋นประเสริฐ เหรัญญิก
- นายเชิด คงศรี กรรมการ
- นายนี้ จงประเสริฐ กรรมการ
- นายดี ก่ำชูกัน กรรมการ
- นายสาย เนียมหอม กรรมการ
- นายหรุ่ม ปานรักษ์ กรรมการ
- นายสุด กล่อมจิตต์ กรรมการ
- นายว้ำ อั๋นประเสริฐ กรรมการ
- นายชื่น นพรัตน์ กรรมการ
- นายกริ่ง สว่างใจ กรรมการ
จากรายงานการประชุมดังกล่าวข้างต้นแสดงให้เห็นว่าสหกรณ์การเกษตรประสานกสิกิจ จำกัดแห่งนี้ มีความเป็นมาที่ช้านานและมีตำนาน ที่ลูกหลานเราควรอนุรักษ์สืบไว้ตราบเท่านานแสนนาน เพราะบรรพบุรุษของเราได้ร่วมแรงร่วมใจกันสร้างขึ้นเพื่อช่วยเหลือซึ่งกันและกัน และหวังเป็นอย่างยิ่งว่า ในอนาคตเราคงมีความเจริญรุ่งเรืองสืบไป
